Od 11 października 2024 roku dostępny jest projekt Krajowego Planu Energii i Klimatu do roku 2030 w wersji zaktualizowanej w stosunku do roku 2019. Tego dnia uruchomiono konsultacje publiczne tego dokumentu, które potrwają do 15 listopada 2024 roku. W tym czasie możne zgłaszać swoje uwagi do tego dokumentu. Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju zamierza złożyć swoje uwagi w tych konsultacjach.
Przygotowany plan wypełnia oczekiwania Unii Europejskiej w zakresie przygotowania przez Polskę dokumentu wyznaczającego cele ochrony klimatu oraz transformacji energetycznej do roku 2030. Aktualny projekt dokumentu proponuje 50% redukcję emisji gazów cieplarnianych w kraju w stosunku do roku 1990, 32,5% udział odnawialnych źródeł energii w jej zużyciu oraz prawie 13% redukcję zużycia energii względem prognoz. Kluczowe wskaźniki pokazaliśmy w poniższej tabeli.
Mimo tego, iż projekt aktualizacji Krajowego Planu jest bardziej ambitny niż wersja z roku 2019, to jednak wyznaczone cele nie są wystarczające, aby osiągnąć cele europejskiej i międzynarodowej polityki klimatycznej w zakresie stabilizacji ocieplenia klimatu. Spostrzeżenia dotyczące wszystkich Krajowych Planów dostępnych w grupie państwo Unii Europejskie Federico Mascolo z Climate Action Network-Europe podsumowuje tak: „Poziom ambicji krajowych planów w dziedzinie energii i klimatu (KPEiK) jest nadal niewystarczający nie tylko do wypełnienia zobowiązań wynikających z porozumienia paryskiego, ale także do osiągnięcia celów klimatycznych i energetycznych UE na 2030 r., co stanowiłoby naruszenie europejskiego prawa klimatycznego. Dane pokazują, że ostateczne plany poddane analizie nadal nie spełniają wymaganych zobowiązań klimatycznych i energetycznych na 2030 rok. Niektóre kraje spełniają je tylko na papierze, bez konkretnego planu działania, podczas gdy wiele z nich wciąż musi przedstawić swoje ostateczne zobowiązania.
Właśnie w zakresie działań polski projektu Krajowego Planu Energii i Klimatu do roku 2030 jest miejscami bardzo wątpliwy. Za redukcję emisji gazów cieplarnianych w polskiej propozycji odpowiada głównie sektor energetyczny. W przemyśle, rolnictwie, a przede wszystkim transporcie planuje się bardzo niski poziom ograniczeń emisji. W 2030 i 2040 roku emisje z sektora przemysłu w Polsce według projektu miałyby być wyższe niż w roku 1990. Podobna prognoza dotyczy sektora transportu, w którym emisje w roku 2030 będą nadal wyższe niż nawet w roku 2010. Ilustrują to wykresy z polskiej wersji NECP Tracker, które przedstawiamy poniżej.
Właśnie w tych sektorach zakres działań przewidzianych do realizacji jest bardzo ubogi i bardzo słabo opisany. Wśród działań planowanych dla sektora transportu znajdują się wręcz działania przeciwskuteczne, np. dokończenie budowy spójnej sieci dróg krajowych. Dotychczas budowa sieci dróg krajowych była głównie wzmocnieniem dla silnego trendu wzrostu ruchu drogowego oraz wraz z nim emisji gazów cieplarnianych. Nie ma powodów, aby twierdzić inaczej, zwłaszcza że dla Krajowego Planu Budowy Dróg Krajowych do roku 2030 nie ma szczegółowych wyliczeń dotyczących prognozy emisji gazów cieplarnianych z ruchu, który na tych drogach wystąpi. Zwracaliśmy na ten fakt uwagę resortowi ds. infrastruktury, ale ten pozostał niewzruszony.
Informację o konsultacjach KPEiK do roku 2030 znajdziesz na stronach Ministerstwa Klimatu i Środowiska, tak jak i treść konsultowanego dokumentu.
Pełna treść naszych uwag do projektu dostępną jest: TUTAJ