W dniu 22 lipca 2020 roku odbyła się publiczna prezentacja Apelu Stulecia Polskiej Ochrony Środowiska. Apel powstał jako wspólne wezwanie do działania dla rządzących od ponad 100 uczestników konferencji „100 lat ochrony środowiska w Polsce – i co dalej?”.

Najważniejsze przesłania apelu dotyczą polityki i są z nią nierozerwalnie związane. Apel podkreśla, że ochrona środowiska jest działaniem ponad politycznymi podziałami. Zawieszeniu politycznej broni służą, zdaniem uczestników konferencji, uniwersalne kryteria ochrony środowiska:

„- zapobieganie i minimalizacja szkód w środowisku wywoływanych gospodarowaniem człowieka;

– efektywność wykorzystania zasobów niezbędnych ludziom do życia;

– działanie na rzecz utrzymania ekosystemu ziemskiego w dobrym stanie w pespektywie międzypokoleniowej;” [ZOBACZ]

Autorzy apelu podkreślają także, że ochrona środowiska rozwijała się w każdym okresie ustrojowym Polski, choć przynosiło to różne skutki dla środowiska.

Za najważniejszą obecnie zasadę w ochronie środowiska apel proponuje przyjąć tę, że istnieją nienaruszalne granice stabilności systemu przyrodniczego, które wyznaczają możliwości rozwoju społecznego i gospodarczego. W apelu przypomniane zostało także szereg innych zasad ochrony środowiska, w tym tych przyjętych na szczeblu międzynarodowym, jak 17. Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ. [ZOBACZ]

Wobec zapowiadanej rekonstrukcji rządu autorzy apelu mają konkretne oczekiwania. Chcą, aby powstało jedno ministerstwo obejmujące całość zagadnień ochrony środowiska, w tym, dotychczas pozostające poza wpływami tego ministerstwa, sprawy zagospodarowania przestrzennego.

System planowania przestrzennego w Polsce nie zapewnia obecnie ani rozwoju lokalnego, ani ochrony środowiska. Jeśli chcemy osiągnąć zrównoważony rozwój Polski, potrzebujemy narzędzi, które pozwolą nam przezwyciężyć egoizm resotowego działania poszczególnych ministerstw, a takim jest skuteczne planowanie przestrzenne. – powiedział dr Wojciech Szymalski podczas prezentacji apelu.

Oprócz tego postulatu apel zwiera także szereg innych postulatów pozwalających na współpracę w zakresie ochrony środowiska, m.in. społeczny nadzór nad instytucjami ochrony środowiska, międzyresortowy zespół konsultacyjny dla ministerstw, mechanizmy współpracy z samorządami oraz pomiędzy instytucjami odpowiadającymi za ochronę przyrody.

O podpisanie apelu zostało poproszone szereg pozarządowych organizacji związanych z ochroną środowiska, m.in. izby gospodarcze, związki samorządowe, think tanki i pozarządowe organizacje ekologiczne. Apel w formie petycji został także udostępniony do podpisywania dla osób nim zainteresowanych na stronie avaaz.org. Poparcie apelu jest możliwe do dnia 31 sierpnia 2020. Zobacz pełną treść apelu: [https://www.pine.org.pl/wp-content/uploads/2020/07/Apel-Stulecia.pdf]

Konferencja pod tytułem „100 lat ochrony środowiska w Polsce – i co dalej?” odbyła się 15-16 czerwca 2020 roku w Warszawie z inicjatywy Fundacji Instytut na rzecz Ekorozwoju oraz Katedry Ochrony Środowiska i Dendrologii Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Patronat nad konferencją objęli byli ministrowie odpowiedzialni za środowisko w Polsce, tj. Maciej Grabowski, Marcin Korolec, Andrzej Kraszewski, Maciej Nowicki, Tomasz Podgajniak oraz Czesław Śleziak. Apel Stulecia Polskiej Ochrony Środowiska został zredagowany w gronie Rady Naukowo-Programowej i stanowi przesłanie od uczestników konferencji do decydentów i partii politycznych. Konferencja i apel są elementem projektu Make Europe Sustainable for All współfinansowanego przez Komisję Europejską. Prezentowane treści nie muszą odzwierciedlać oficjalnego stanowiska Komisji Europejskiej.